زمان تقریبی مطالعه: 11 دقیقه
 

نیاکان مشرکان (قرآن)





نياكان، اسم و جمع «نيا» است. نيا به معناى پدر پدر و پدر مادر و به معناى جدّ آمده است‌ .
[۱] لغت‌نامه، ج ۱۴، ص ۲۰۲۶۳ و ۲۰۲۷۰، «نيا» و «نياكان»
و جدّ نيز به معناى پدر پدر و پدر مادر و هر چه نسبشان بالاتر رود مى‌باشد.
[۲] معجم لغة الفقهاء، ص ۱۶۰، «الجد».
جدّ به معناى بزرگى و نيكبختى و پولدارى نيز آمده، ولى در اصطلاح فقهای امامیّه به معناى نخست استعمال شده است‌
[۳] دايرةالمعارف تشيّع، ج ۵، ص ۳۱۹، «جدّ».
در این مقاله آیات مرتبط با نیاکان مشرکان معرفی می‌شوند.

فهرست مندرجات

۱ - توجیه مشرکان بر شرک نیاکانشان
       ۱.۱ - مشیت خداوند
       ۱.۲ - جبر
       ۱.۳ - حدس و گمان
۲ - شباهت مشرکان عصر بعثت با نیاکانشان
۳ - اعتقادات مشرکان و نیاکانشان
       ۳.۱ - فرزند داشتن خداوند
       ۳.۲ - افسانه بودن معاد
       ۳.۳ - بی‌اساس بودن رستاخیز
       ۳.۴ - افسانه بودن زنده شدن مردگان
       ۳.۵ - اعتقاد به شرک
       ۳.۶ - تحریم حلال‌ها
۴ - خصوصیات مشرکان ونیاکانشان
       ۴.۱ - غرور و غفلت
       ۴.۲ - عبرت نگرفتن
       ۴.۳ - انحراف و گمراهی
       ۴.۴ - فراموشی خدا
       ۴.۵ - موضع‌گیری مقابل آیات الهی
       ۴.۶ - ارزشمند بودن سنت نیاکان
       ۴.۷ - بهره‌مندی از انواع نعمت‌ها
۵ - دیدگاه مشرکان نسبت به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله
۶ - مشرکان و نیاکانشان در عصر حضرت یوسف
۷ - مشرکان و نیاکانشان در عصر حضرت هود
۸ - تعارض قرآن و سنت نیاکان مشرکان
۹ - به ارث رسیدن آیین مشرکان
۱۰ - بهانه مشرکان برای تحریک همفکرانشان
۱۱ - علت گرایش مشرکان به شرک
۱۲ - عاقبت تقلید کورکورانه از نیاکان
۱۳ - درخواست زنده شدن نیاکان
۱۴ - پانویس
۱۵ - منبع

۱ - توجیه مشرکان بر شرک نیاکانشان




۱.۱ - مشیت خداوند


••• بدعتهاى مشركان و نياكان‌شان، ناشى از مشيّت خداوند، از نظر مشرکان:
۱. سَيَقُولُ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما أَشْرَكْنا وَ لا آباؤُنا وَ لا حَرَّمْنا مِنْ شَيْ‌ءٍ ....
۲. وَ قالَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما عَبَدْنا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْ‌ءٍ نَحْنُ وَ لا آباؤُنا وَ لا حَرَّمْنا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْ‌ءٍ ....

•••توجيه شرک و بدعتهاى مشركان و نياكان‌شان، به مشیّت الهی توجيهى بدون دليل:
۱. سَيَقُولُ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما أَشْرَكْنا وَ لا آباؤُنا وَ لا حَرَّمْنا مِنْ شَيْ‌ءٍ كَذلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتَّى ذاقُوا بَأْسَنا قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنا ....
۲. وَ قالَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما عَبَدْنا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْ‌ءٍ نَحْنُ وَ لا آباؤُنا وَ لا حَرَّمْنا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْ‌ءٍ ....

۱.۲ - جبر


••• جبر، دستاويز مشركان، در توجيه شرک و بدعتهاى خويش و نياكان‌شان:
۱. سَيَقُولُ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما أَشْرَكْنا وَ لا آباؤُنا وَ لا حَرَّمْنا مِنْ شَيْ‌ءٍ ....
۲. وَ قالَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما عَبَدْنا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْ‌ءٍ نَحْنُ وَ لا آباؤُنا وَ لا حَرَّمْنا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْ‌ءٍ ....

••• پیشگویی قرآن از تمسّك مشركان در آینده به جبر، براى توجيه عقايد و عملكرد خويش و نياكان‌شان:
سَيَقُولُ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما أَشْرَكْنا وَ لا آباؤُنا وَ لا حَرَّمْنا مِنْ شَيْ‌ءٍ ....

۱.۳ - حدس و گمان


توجيه شرك و بدعتهاى مشركان و نياكان‌شان، توجيهى از روى حدس و گمان آميخته به دروغ:
سَيَقُولُ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما أَشْرَكْنا وَ لا آباؤُنا وَ لا حَرَّمْنا مِنْ شَيْ‌ءٍ ... قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنا إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا تَخْرُصُونَ.

۲ - شباهت مشرکان عصر بعثت با نیاکانشان



مشركان عصر بعثت، پرستشگر معبودهاى دروغين همانند نياكان خويش:
... هؤُلاءِ ما يَعْبُدُونَ إِلَّا كَما يَعْبُدُ آباؤُهُمْ‌ ....

۳ - اعتقادات مشرکان و نیاکانشان




۳.۱ - فرزند داشتن خداوند


مشركان عصر بعثت و نياكان‌شان، معتقد به فرزند داشتن خداوند:
... قالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَداً ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ وَ لا لِآبائِهِمْ‌ ....

۳.۲ - افسانه بودن معاد


معاد، در نظر مشركان و نياكان‌شان وعده‌اى بى‌اساس و افسانه‌اى كهن:
لَقَدْ وُعِدْنا نَحْنُ وَ آباؤُنا هذا مِنْ قَبْلُ إِنْ هذا إِلَّا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ.

۳.۳ - بی‌اساس بودن رستاخیز


تحقّق نيافتن وعده رستاخیز، پس از گذشت زمانى دراز، دليل بى‌اساس بودن آن در پندار مشركان:
لَقَدْ وُعِدْنا نَحْنُ وَ آباؤُنا هذا مِنْ قَبْلُ إِنْ هذا إِلَّا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ.

۳.۴ - افسانه بودن زنده شدن مردگان


••• برانگيخته شدن در قیامت پس از تبديل بدن مشركان و نياكان‌شان به ذرات خاک شده امرى شگفت و باور نكردنى، در نظر مشركان عصر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَ إِذا كُنَّا تُراباً وَ آباؤُنا أَ إِنَّا لَمُخْرَجُونَ.

••• وعده خداوند، مبنى بر زنده شدن مشركان و نياكان‌شان، افسانه‌اى باور نكردنى، نزد مشركان:
وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَ إِذا كُنَّا تُراباً وَ آباؤُنا أَ إِنَّا لَمُخْرَجُونَ‌ لَقَدْ وُعِدْنا هذا نَحْنُ وَ آباؤُنا مِنْ قَبْلُ إِنْ هذا إِلَّا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ.

••• حيات مجدّد نياكان اوّليه مشركان در روز رستاخيز، بعيدتر و غير ممكن‌تر از تجديد حيات خود مشركان، در نزد آنان:
وَ قالُوا إِنْ هذا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ‌ أَ إِذا مِتْنا وَ كُنَّا تُراباً وَ عِظاماً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ‌ أَ وَ آباؤُنَا الْأَوَّلُونَ.

۳.۵ - اعتقاد به شرک


اعتقاد مشركان و نياكان‌شان به شرک، برخاسته از وهم و خیال، و بدون دليل و برهان:
إِنْ هِيَ إِلَّا أَسْماءٌ سَمَّيْتُمُوها أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ ما أَنْزَلَ اللَّهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ ما تَهْوَى الْأَنْفُسُ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدى‌.

۳.۶ - تحریم حلال‌ها


تحریم حلالها از سوى مشركان مكّه و نياكان‌شان، برخاسته از مشيّت خدا، در ديدگاه آنان:
وَ قالَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما عَبَدْنا ... نَحْنُ وَ لا آباؤُنا وَ لا حَرَّمْنا مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْ‌ءٍ ....



۴ - خصوصیات مشرکان ونیاکانشان




۴.۱ - غرور و غفلت


برخوردارى از نعمتهاى دنيايى، همراه با عمر طولانی، موجب غرور و غفلت مردم مکّه و نياكان‌شان:
... بَلْ هُمْ عَنْ ذِكْرِ رَبِّهِمْ مُعْرِضُونَ‌ بَلْ مَتَّعْنا هؤُلاءِ وَ آباءَهُمْ حَتَّى طالَ عَلَيْهِمُ الْعُمُرُ ....

۴.۲ - عبرت نگرفتن


عبرت نگرفتن مشرکان مکّه و نياكان‌شان از مشاهده مرگ و مير جوامع و تمدّنها، به رغم عمر طولانى، و بهره‌مندى از نعمتهاى دنيايى:
بَلْ مَتَّعْنا هؤُلاءِ وَ آباءَهُمْ حَتَّى طالَ عَلَيْهِمُ الْعُمُرُ أَ فَلا يَرَوْنَ أَنَّا نَأْتِي الْأَرْضَ نَنْقُصُها مِنْ أَطْرافِها أَ فَهُمُ الْغالِبُونَ.

۴.۳ - انحراف و گمراهی


برخوردارى مشركان و نياكان‌شان از رفاه زياد، عامل انحراف و گمراهی آنان در بيان معبودان مشركان به هنگامه رستاخیز:
قالُوا سُبْحانَكَ ما كانَ يَنْبَغِي لَنا أَنْ نَتَّخِذَ مِنْ دُونِكَ مِنْ أَوْلِياءَ وَ لكِنْ مَتَّعْتَهُمْ وَ آباءَهُمْ حَتَّى نَسُوا الذِّكْرَ ....

۴.۴ - فراموشی خدا


برخوردارى مشركان و نياكان‌شان از رفاه زياد، در حدّ فراموشی خداوند، منجرّ به هلاکت آنان:
... وَ لكِنْ مَتَّعْتَهُمْ وَ آباءَهُمْ حَتَّى نَسُوا الذِّكْرَ وَ كانُوا قَوْماً بُوراً.

۴.۵ - موضع‌گیری مقابل آیات الهی


موضعگيرى مشركان در مقابل آيات روشن الهى، به بهانه حفظ سنّتهاى دينى به يادگار مانده از نياكان‌شان:
وَ إِذا تُتْلى‌ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ قالُوا ما هذا إِلَّا رَجُلٌ يُرِيدُ أَنْ يَصُدَّكُمْ عَمَّا كانَ يَعْبُدُ آباؤُكُمْ‌ ....

۴.۶ - ارزشمند بودن سنت نیاکان


سنّتهاى ديرپاى دينى باقى مانده از نياكان مشركان، بسى ارزشمند در نزد آنان:
وَ إِذا تُتْلى‌ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ قالُوا ما هذا إِلَّا رَجُلٌ يُرِيدُ أَنْ يَصُدَّكُمْ عَمَّا كانَ يَعْبُدُ آباؤُكُمْ‌ ....

۴.۷ - بهره‌مندی از انواع نعمت‌ها


بهره‌مندى مشركان مكّه و نياكان‌شان از انواع نعمتها، به رغم بى‌اعتنايى آنان به آیین توحیدی ابراهیم علیه‌السلام:
وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فِي عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ‌ بَلْ مَتَّعْتُ هؤُلاءِ وَ آباءَهُمْ‌ ... مراد از «متّعت» نعمتهاى مالى و جانى و عقوبت نشدن آنها به واسطه كفر است.

۵ - دیدگاه مشرکان نسبت به پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله



پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله شخصى معمولى با هدف بازدارندگى مردم از آيين نياكان‌شان، در ديدگاه مشركان:
وَ إِذا تُتْلى‌ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ قالُوا ما هذا إِلَّا رَجُلٌ يُرِيدُ أَنْ يَصُدَّكُمْ عَمَّا كانَ يَعْبُدُ آباؤُكُمْ وَ قالُوا ما هذا إِلَّا إِفْكٌ مُفْتَرىً‌ ....

۶ - مشرکان و نیاکانشان در عصر حضرت یوسف



مصريان عصر یوسف علیه‌السلام و نياكان‌شان، مردمى مشرک و پرستشگر خدایان دروغین:
ما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِهِ إِلَّا أَسْماءً سَمَّيْتُمُوها أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ‌ ....

۷ - مشرکان و نیاکانشان در عصر حضرت هود



مشركان عصر حضرت هود علیه‌السلام و نياكان‌شان، پرستشگر معبودانى باطل و بى‌واقعيّت:
وَ إِلى‌ عادٍ أَخاهُمْ هُوداً ... قالَ‌ ... أَ تُجادِلُونَنِي فِي أَسْماءٍ سَمَّيْتُمُوها أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ ما نَزَّلَ اللَّهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ‌ ....

۸ - تعارض قرآن و سنت نیاکان مشرکان



تعارض آشكارِ تعاليم قرآن کریم، با آيين و سنّتهاى به جا مانده از نياكان مشركان:
وَ إِذا تُتْلى‌ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ قالُوا ما هذا إِلَّا رَجُلٌ يُرِيدُ أَنْ يَصُدَّكُمْ عَمَّا كانَ يَعْبُدُ آباؤُكُمْ‌ ....

۹ - به ارث رسیدن آیین مشرکان



آيين مشركان، به ارث رسيده از نياكان و اجداد آنان:
۱. أَوْ تَقُولُوا إِنَّما أَشْرَكَ آباؤُنا مِنْ قَبْلُ وَ كُنَّا ذُرِّيَّةً مِنْ بَعْدِهِمْ أَ فَتُهْلِكُنا بِما فَعَلَ الْمُبْطِلُونَ.
۲. قالَتْ رُسُلُهُمْ أَ فِي اللَّهِ شَكٌّ فاطِرِ السَّماواتِ‌ وَ الْأَرْضِ يَدْعُوكُمْ لِيَغْفِرَ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَ يُؤَخِّرَكُمْ إِلى‌ أَجَلٍ مُسَمًّى قالُوا إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُنا تُرِيدُونَ أَنْ تَصُدُّونا عَمَّا كانَ يَعْبُدُ آباؤُنا فَأْتُونا بِسُلْطانٍ مُبِينٍ.
۳. إِذْ قالَ لِأَبِيهِ وَ قَوْمِهِ ما هذِهِ التَّماثِيلُ الَّتِي أَنْتُمْ لَها عاكِفُونَ‌ قالُوا وَجَدْنا آباءَنا لَها عابِدِينَ.
۴. إِذْ قالَ لِأَبِيهِ وَ قَوْمِهِ ما تَعْبُدُونَ‌ قالُوا نَعْبُدُ أَصْناماً فَنَظَلُّ لَها عاكِفِينَ‌ قالَ هَلْ يَسْمَعُونَكُمْ إِذْ تَدْعُونَ‌ أَوْ يَنْفَعُونَكُمْ أَوْ يَضُرُّونَ‌ قالُوا بَلْ وَجَدْنا آباءَنا كَذلِكَ يَفْعَلُونَ.
۵. وَ إِذا تُتْلى‌ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ قالُوا ما هذا إِلَّا رَجُلٌ يُرِيدُ أَنْ يَصُدَّكُمْ عَمَّا كانَ يَعْبُدُ آباؤُكُمْ‌ ....
۶. وَ قالُوا لَوْ شاءَ الرَّحْمنُ ما عَبَدْناهُمْ ما لَهُمْ بِذلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ‌ بَلْ قالُوا إِنَّا وَجَدْنا آباءَنا عَلى‌ أُمَّةٍ وَ إِنَّا عَلى‌ آثارِهِمْ مُهْتَدُونَ.

۱۰ - بهانه مشرکان برای تحریک همفکرانشان



مشركان درصدد تحريك همفكران خود به بهانه حفظ سنّتهاى شرك‌آلود نياكان خويش:
وَ إِذا تُتْلى‌ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ قالُوا ما هذا إِلَّا رَجُلٌ يُرِيدُ أَنْ يَصُدَّكُمْ عَمَّا كانَ يَعْبُدُ آباؤُكُمْ وَ قالُوا ما هذا إِلَّا إِفْكٌ مُفْتَرىً وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جاءَهُمْ إِنْ هذا إِلَّا سِحْرٌ مُبِينٌ‌ . آوردن ضميرهاى خطاب «كم» مى‌تواند براى ايجاد هيجان و ولع در مخاطبان باشد تا آنان با توجّه به اينكه آنچه مورد تعرّض قرار گرفته آيين پدران‌شان است تا بيشتر تحريك شوند.

۱۱ - علت گرایش مشرکان به شرک



••• شرک‌ورزی نياكان مشرك، زمينه گرايش فرزندان آنان به شرک:
۱. ... إِنَّما أَشْرَكَ آباؤُنا مِنْ قَبْلُ وَ كُنَّا ذُرِّيَّةً مِنْ بَعْدِهِمْ‌ ....
۲. قالُوا وَجَدْنا آباءَنا لَها عابِدِينَ.
۳. قالُوا بَلْ وَجَدْنا آباءَنا كَذلِكَ يَفْعَلُونَ.
۴. بَلْ قالُوا إِنَّا وَجَدْنا آباءَنا عَلى‌ أُمَّةٍ وَ إِنَّا عَلى‌ آثارِهِمْ مُهْتَدُونَ.

••• گرايش به شرک به سبب شرك‌ورزى نياكان، عذر واهى و ناپذيرفتنى در پيشگاه خداوند متعال:
۱. ... إِنَّما أَشْرَكَ آباؤُنا مِنْ قَبْلُ وَ كُنَّا ذُرِّيَّةً مِنْ بَعْدِهِمْ‌ ....
۲. قالُوا وَجَدْنا آباءَنا لَها عابِدِينَ.
۳. قالُوا بَلْ وَجَدْنا آباءَنا كَذلِكَ يَفْعَلُونَ.
۴. بَلْ قالُوا إِنَّا وَجَدْنا آباءَنا عَلى‌ أُمَّةٍ وَ إِنَّا عَلى‌ آثارِهِمْ مُهْتَدُونَ.

۱۲ - عاقبت تقلید کورکورانه از نیاکان



سرنوشت شوم از آثار و تقلید کورکورانه مشركان از نياكان‌شان:
إِنَّهُمْ أَلْفَوْا آباءَهُمْ ضالِّينَ‌ فَهُمْ عَلى‌ آثارِهِمْ يُهْرَعُونَ‌ وَ لَقَدْ ضَلَّ قَبْلَهُمْ أَكْثَرُ الْأَوَّلِينَ‌ وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا فِيهِمْ مُنْذِرِينَ‌ فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُنْذَرِينَ.

۱۳ - درخواست زنده شدن نیاکان



مشركان، خواستار زنده شدن نياكان‌شان به فرمان پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله براى پذيرش درستى معاد:
۱. ... وَ ما نَحْنُ بِمُنْشَرِينَ‌ فَأْتُوا بِآبائِنا إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ.
۲. وَ إِذا تُتْلى‌ عَلَيْهِمْ آياتُنا بَيِّناتٍ ما كانَ حُجَّتَهُمْ إِلَّا أَنْ قالُوا ائْتُوا بِآبائِنا إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ.

۱۴ - پانویس


 
۱. لغت‌نامه، ج ۱۴، ص ۲۰۲۶۳ و ۲۰۲۷۰، «نيا» و «نياكان»
۲. معجم لغة الفقهاء، ص ۱۶۰، «الجد».
۳. دايرةالمعارف تشيّع، ج ۵، ص ۳۱۹، «جدّ».
۴. انعام/سوره۶، آیه۱۴۸.    
۵. نحل/سوره۱۶، آیه۳۵.    
۶. انعام/سوره۶، آیه۱۴۸.    
۷. نحل/سوره۱۶، آیه۳۵.    
۸. انعام/سوره۶، آیه۱۴۸.    
۹. نحل/سوره۱۶، آیه۳۵.    
۱۰. انعام/سوره۶، آیه۱۴۸.    
۱۱. انعام/سوره۶، آیه۱۴۸.    
۱۲. هود/سوره۱۱، آیه۱۰۹.    
۱۳. کهف/سوره۱۸، آیه۴.    
۱۴. کهف/سوره۱۸، آیه۵.    
۱۵. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۸۳.    
۱۶. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۸۳.    
۱۷. نمل/سوره۲۷، آیه۶۷.    
۱۸. نمل/سوره۲۷، آیه۶۷.    
۱۹. نمل/سوره۲۷، آیه۶۸.    
۲۰. صافّات/سوره۳۷، آیات۱۵-۱۷.    
۲۱. نجم/سوره۵۳، آیه۲۳.    
۲۲. نحل/سوره۱۶، آیه۳۵.    
۲۳. انبیاء/سوره۲۱، آیه۴۲.    
۲۴. انبیاء/سوره۲۱، آیه۴۴.    
۲۵. انبیاء/سوره۲۱، آیه۴۴.    
۲۶. فرقان/سوره۲۵، آیه۱۸.    
۲۷. فرقان/سوره۲۵، آیه۱۸.    
۲۸. سبأ/سوره۳۴، آیه۴۳.    
۲۹. سبأ/سوره۳۴، آیه۴۳.    
۳۰. زخرف/سوره۴۳، آیه۲۸.    
۳۱. زخرف/سوره۴۳، آیه۲۹.    
۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۶۹.    
۳۳. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، ج ۴، ص ۲۴۶.    
۳۴. سبأ/سوره۳۴، آیه۴۳.    
۳۵. یوسف/سوره۱۲، آیه۴۰.    
۳۶. اعراف/سوره۷، آیه۶۴.    
۳۷. اعراف/سوره۷، آیه۷۱.    
۳۸. سبأ/سوره۳۴، آیه۴۳.    
۳۹. اعراف/سوره۷، آیه۱۷۳.    
۴۰. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۰.    
۴۱. انبیاء/سوره۲۱، آیه۵۲.    
۴۲. انبیاء/سوره۲۱، آیه۵۳.    
۴۳. شعراء/سوره۲۶، آیات۷۰-۷۴.    
۴۴. سبأ/سوره۳۴، آیه۴۳.    
۴۵. زخرف/سوره۴۳، آیه۲۰.    
۴۶. زخرف/سوره۴۳، آیه۲۲.    
۴۷. سبأ/سوره۳۴، آیه۴۳.    
۴۸. اعراف/سوره۷، آیه۱۷۳.    
۴۹. انبیاء/سوره۲۱، آیه۵۳.    
۵۰. شعراء/سوره۲۶، آیه۷۴.    
۵۱. زخرف/سوره۴۳، آیه۲۲.    
۵۲. اعراف/سوره۷، آیه۱۷۳.    
۵۳. انبیاء/سوره۲۱، آیه۵۳.    
۵۴. شعراء/سوره۲۶، آیه۷۴.    
۵۵. زخرف/سوره۴۳، آیه۲۲.    
۵۶. صافّات/سوره۳۷، آیات۶۹-۷۳.    
۵۷. دخان/سوره۴۴، آیه۳۵.    
۵۸. دخان/سوره۴۴، آیه۳۶.    
۵۹. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۵.    


۱۵ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۶۱۰، برگرفته از مقاله «نیاکان مشرکان».    


رده‌های این صفحه : شرک | موضوعات قرآنی | نیاکان




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.